Terug in Hue.
Alweer een kleine week geleden dat ik hier geland ben want had ditmaal uitzonderlijk een vlucht geboekt vanuit Vientiane naar Hanoi en van daaruit naar Hue. Een stuk prijselijker maar tevens meer comfortabel dan die ellenlange en afmattende busrit. In het kille, mistige en natte Hanoi moest ik 4 uren wachten op mijn aansluiting en bijgevolg landde ik pas om 21.40 u. op Hue. Op de luchthaven werd ik opgewacht en verwelkomd door Phuoc. Ze had een taxi geregeld en tijdens de ongeveer 45 minuten durende rit konden we leuk bijpraten. Heb me altijd al op mijn gemak gevoeld in de aanwezigheid van deze jonge vrouw met haar diep en warm stemgeluid. Opgewacht worden op een kille luchthaven geeft altijd een fijn gevoel van thuiskomen.

Het was omstreeks 22.30 u. in de late avond wanneer ik aanklopte aan Minh Tam guesthouse. Dat is laat in Vietnam. De mensen staan hier vroeg op en omstreeks deze tijd valt er nog weinig beweging op straat te bespeuren. Thuong, de eigenaar en gastvrouw, had mijn email in het Engels slecht begrepen en dus geen kamer meer vrij, gaf me wel een ferme 'hug' en ging vervolgens ijverig op zoek naar een alternatief voor de nacht. Dat was snel geregeld in een nabijgelegen hotel. De volgende ochtend was mijn vertrouwd kamertje alweer ter beschikking, compleet met de spullen die ik bij mijn laatste verblijf had achtergelaten (o.a. het op maat gemaakte meditatiekussen) plus een werktafeltje en een stoel. De ontvangst was hartelijk. Oanh, de jonge vrouw die eerder mijn kamer onderhield, kwam speciaal langs om me te verwelkomen want werkt hier niet meer. Tijdens mijn 4 maanden afwezigheid is ze gehuwd en in verwachting geraakt. De dingen des levens evolueren hier snel. In de derde maand van haar dracht voelt ze zich nog steeds misselijk, onmogelijk om de vele trappen op en af te lopen. Geen flauw gezever, Vietnamese vrouwen hebben een sterke wilskracht maar een basistekort aan toereikende voeding.

Ik heb Oanh vroeger tweemaal per maand een ferme 'tip' toegestoken en dat was ze blijkbaar niet vergeten, maar de blik in haar ogen vertelde me dat ze oprecht blij was me weer te zien. Dit is Vietnam 'ten top'. Emoties kunnen of mogen niet te openlijk vertoond worden want dat past niet binnen de Aziatische mentaliteit. Maar ware vriendschap en oprechte erkentelijkheid zijn daarom niet onbestaand. Je moet ze leren voelen met een open en onbevangen ingesteldheid. Relaties tussen mensen, zowel vriendschappelijk als liefdevol, kunnen of mogen hier nooit zo direct verlopen dan we in het Westen gewend zijn. Historische en culturele conventies mogen dan veel bepalen, niettemin hebben ze niet het vermogen het ware hart te onderdrukken. Oprechte waardering, emotionele vibraties tussen mensen, ze zullen steeds hun weg zoeken en vinden. Dat mocht ik reeds bij Phuoc ervaren, maar de dagen daarna ook nog bij meerdere bekenden. Enkel Thuong, een wat oudere weduwe, durfde het aan me publiekelijk te omhelzen. Die speciale blik in de ogen van de anderen heeft voor mij een vergelijkbaar effect.

Met mijn vrienden van hetzelfde geslacht verloopt dat uiteraard meer ongedwongen. De spontane wijze waarop Duc (mijn vaste motorbike-friend) me in de armen nam, zal ik niet snel vergeten. Zelfs al blijft bij deze contacten steeds een zekere rationele of meer zakelijke ondertoon aanwezig. In mijn recent aangeschaft boek 'Understanding Vietnam' van Neil L. Jamieson las ik zopas hoe diep het geloof in een evenwicht tussen Yang en Yin geworteld is in de Vietnamese cultuur en samenleving. Yang staat daarbij symbool voor het mannelijk en rationeel, kosmische element, Yin voor het meer emotioneel en vrouwelijk beginsel. Al is dit niet meteen altijd duidelijk afgelijnd, een goed evenwicht tussen beide krachten is en blijft essentieel in deze samenleving. Een te complexe materie (cfr. Kwanyin, Quan Yin, the goddess of mercy) om hier verder op in te gaan maar wel bijzonder boeiend en verhelderend.

Van bij mijn eerste stappen in de straten van Hue werd ik vriendelijk en in het Vietnamees aangesproken door mensen die me herkenden. Ik heb mijn beste, maar nog altijd beperkte kennis van deze taal diep uit mijn geheugen opgegraven en kreeg goedlachse opmerkingen daarvoor terug. Mensen waarderen het wanneer je je best doet hun taal te spreken. Zelfs al blijf ik de uitspraak uiterst moeilijk vinden, deze dagen voel ik me daarin vrijer - met meer lef dan vroeger- en het is dit durven dat een mens vooruithelpt. Ik besef terdege dat jonge Vietnamezen dezelfde lef moeten opbrengen om Engels te durven spreken. Gezien de opmerkelijke verschillen in 'mondstand', keel- en neusgeluiden, moet zulks voor hen vergelijkbaar moeilijk zijn.

De voorbije dagen heb ik  'Ba Mua' (Tree Seasons) aan Duc en Phuoc laten zien. Op mijn bescheiden laptopje met klein scherm maar met enthousiaste reacties.
De veelal jonge Vietnamese bevolking vertoont, ondanks het nog altijd aanwezige respect voor de eigen cultuur en historische achtergrond, mijns inzien iets teveel aandacht voor al wat van het Westen komt. Ik ben een Europeaan die de minder positieve gevolgen van een westers, materieel georienteerd samenlevingsmodel persoonlijk kon ervaren en de fysieke en mentale polluties die daar het natuurlijk gevolg van zijn kon ondervinden. Voel me bevoordeeld en blij om te kunnen reizen en dit alles, te gast in mij vreemde culturen, te mogen ervaren. Dit maakt me eerder bescheiden. Alhoewel voor altijd leraar, hier heb ik veel te leren, te observeren zonder te oordelen. 'Ba Mua' blijft echter ontegensprekelijk een prent met universele kwaliteiten en die mogen hier best gekend zijn.

Gisteren was het Phuoc's verjaardag. Een beetje verwarrend want eerder had ze mij bericht dat dit op 26/2 viel. Daar de Vietnamese bevolking nog altijd hun 'lunar calendar' volgt, moest ik dit omrekenen naar 26/3. Phuoc had me uitgenodigd in het restaurant (annex bar) waar ze 's avonds werkt. Dus tijdens de namiddag op zoek gegaan naar een traditionele birthday-cake en een doosje Belgische chocoladebonbons. Tijdens de vooravond, alvorens het jong toeristisch geweld de zaak overneemt, hebben we op het terras rustig haar studieplannen en financiele situatie besproken. Niet simpel voor een jonge, ambitieuze en energieke studente in een land met weldra 90 000 000 inwoners. Vietnam neemt nu reeds de 10de plaats in op de ranking van grootste populaties ter wereld. Het houdt me bezig en bezorgd. Mijn liefde voor dit land is groot genoeg om mij het toekomstig lot ervan persoonlijk aan te trekken. Er is geen 'waarom' daarvoor ter verklaring nodig, enkel een simpel 'juist daarom'.

De volgende weken ga ik me verder verdiepen in de taal en de cultuur. Wil alleszins beter de taal leren beheersen om me ook, tezamen met Neil L. Jamieson, te kunnen verdiepen in de rijke schatten van de literatuur en poezie. En natuurlijk blijft de 'calligraphy' (Thu Phap) me als artiest oneindig boeien. Daarnaast wil ik tevens Phuoc zien afstuderen als leraar Engels. Toekomstmuziek. Morgen wil ze mij, tussen studie-en werkuren in, laten kennismaken met een traditionele thee-ceremonie.