"De priesters van commercie". Mijn woorden van gisteren zijn nog warm en er ontvouwt zich alweer een geanimeerde en drukbezochte avondmarkt in de straten rond mijn hotel in Ubon. Geen klein rommelmarktje, eerder een gebeuren dat zich kan meten met een kerstmarkt bij ons en in lengte te vergelijken valt met de Meir in Antwerpen.  Niet de eerste maal dat ik dit een vol weekend, want tot en met zondagavond, mag aanschouwen. 'Aanschouwen' is het juiste woord, er wordt in een constante stroom vlotjes voorbij geflaneerd. 'M'as tu vu?'
Opvallend daarbij is dat je haast niemand ziet stilstaan, laat staan iets van de rijkelijk uitgestalde waren ziet kopen. Daar mijn hotel gesitueerd is ongeveer aan het eind van de straat, en dus ook aan het eindpunt van de markt, zie ik de nimmer aflatende stroom hier de bocht nemen en dat bied me de gelegenheid de mooiste vrouwen langs beide zijdes te kunnen bewonderen. Misschien niet zo boeddhistisch maar ik ben (nog) geen monnik en dus tot nader orde nog altijd een man van de wereld. "Kijken mag, aankomen niet" maande ik destijds mijn kinderen aan wanneer we langs een speelgoedstandje passeerden. Een cliche van hier tot in Tokyo.

Gisterenavond mocht ik het Chinees-Vietnamees oudjaaravond-gevoel celebreren via een lang en boeiend gesprek met Natascha. De lieve Duitse jongedame, verblijvend in hetzelfde hotel, was er zich allerminst bewust van dat meer dan een miljard mensen (plusminus 1 op 5 aardbewoners) op hetzelfde ogenblik de laatste avond van 2013 aan het vieren waren. Ze had wel opgemerkt dat nogal wat Thai goudkleurige, papieren prullaria op straat verbrandden. Blijkbaar heeft menig inwoner van dit koninkrijk Chinese voorouders. Het op straat verbranden van deze dingen zou voorspoed afdwingen en de mindere acties van het voorbije jaar kunnen zuiveren. Ik ken dit gebruik vanuit mijn Vietnamese periode en kreeg mijn eerder geschreven artikel over rituelen opnieuw in gedachte.
Wat volgde was een lang en intens gesprek. Natascha-met-de-innemende glimlach ontpopte zich als een bijzonder goed luisteraar, en de eerlijkheid verplicht me toe te geven dat dit gesprek meer weg had van een monoloog. Op mijn herhaalde vraag of ik haar niet verveelde met mijn vele verhalen en verduidelijkingen antwoordde de jonge vrouw steevast dat ze deze boeiend en verrijkend vond.
Tijdens mijn veertiendaags verblijf in het 'Belgische' Home Stay (Udonthani) is er voor mijn normale doening veel gepraat geworden, en wat mij betreft, vooral geluisterd. Tony en Christine hebben reeds een rijk gevuld en avontuurlijk leven
achter de rug. Ik vond dat vaak verhelderend en deze gesprekken hebben me zonder meer nieuwe inzichten opgeleverd. Terug in Ubon wisselde ik de laatste dagen amper vijf woorden met de receptioniste. Na een periode van droogte kan een waterval eens stevig beginnen kletteren. Les excuses sont faites pour s'en servire.

Ik vond het verbazend-amusant dat de jonge Duitse dacht dat ik een monnik was. Een monnik die rookt en drinkt? Dagen voordien had ze zich wel eens vragen gesteld bij confrontaties met echte Thaise monniken die zulks 'in oranje uniform gekleed' ook deden. Met alle respect voor Natascha, maar waarom ergeren westerlingen zich zo makkelijk aan deze excessen zonder zich daarbij rekenschap te geven van de vele misbruiken binnen de Katholieke gemeenschap? Mensen zijn mensen. Daar een oranje gekleurd gewaad omhangen verandert niets. Jezus Christus' wijze woorden tezamen met het badwater wegsmijten omdat er priesters (zelfs ongestraft) rondlopen die kinderen hebben misbruikt, getuigt niet van een doorleefd begrip. Uiteraard verlangen mensen, geconfronteerd met hun eigen menselijke tekorten, het goede voorbeeld van leraars. Aan Tony, een overtuigd atheist, heb ik moeten verduidelijken dat er Christelijke mystici hebben bestaan die het woord 'God' niet meer wilden gebruiken. In de diepte van hun inzichten kwamen ze terecht bij wat de Boeddha sunyatta of de leegte noemde. Daar voegde Sakyamuni aan toe dat je niemand hoeft te geloven. Probeer gewoonweg zelf zijn meditatietechnieken uit en zie wat dit je aan inzichten oplevert. De ware betekenis van zijn woorden: "Make an island unto yourself." Met andere woorden: wees je eigen leraar. Een logische gevolgtrekking hieruit is dat we ons niet hoeven blind te staren op de tekorten van anderen  (wat niet in strijd is met de plicht onrecht aan te klagen indien deze tekorten zo vergaand zijn dat ze levensbedreigend worden voor de zwakkeren). Je storen aan een rokende monnik is natuurlijk iets anders dan het geweldloos verzet tegen gruwelijk onrecht zoals Mahatma Gandhi dit zijn volk voorleefde. Absolute geweldloosheid in woord en daad vinden we terug in het begrip Ahimsa, een levenswijze die yogi's uit het religieuze Aryan systeem ten tijde van Gautama voorstonden. Gandhi was een groot pleitbezorger voor deze levenshouding en ging zover in zijn afkeuring van geweld tegen de Engelse overheersers dat hij daarvoor in hongerstaking ging. Indien nodig wilde hij daarmee doorgaan tot de dood. Dit opende de ogen van zijn volgelingen en bijgevolg legden ze de wapens neer. Een waarlijk groot man, een 'mensch'.

Gaandeweg, binnen het natuurlijk verloop van het gesprek met Natascha, kwam het accent duidelijker te liggen op vergevingsgezindheid. Er loopt ontegensprekelijk een rode draad doorheen mijn avonturen. Tony wees me op zijn overtuiging dat er nooit amnestie kan en mag bestaan voor misdaden tegen de mens(elijk)heid. Daar had hij een punt. Maar toch... Aangezien letterlijk niets permanent is, word mijn conclusie, logischerwijze, dat we niet anders kunnen dan alles te vergeven. Uiteindelijk zal alles vervagen en verdwijnen. De expansie van het Universum staat nooit stil, er moet energie nodig geweest zijn om de Big Bang te veroorzaken. Altijd weer dezelfde energie die de Big Bang daarvoor deed ontstaan, en daarvoor, en daarvoor...Zo vervaagt en verdwijnt uiteindelijk alles. En wie herinnert zich nog zijn overgrootouders? Vietnamese jongeren tussen hun 20 en 30 begrijpen nog weinig van de oorlog. Mogelijk is dat juist goed want zo kunnen ze starten met een nieuwe lei. Het 'in stand houden' van de gruwelen uit het verleden blijkt niemand iets substantieels bij te brengen. "De geschiedenis der mensheid leert ons enkel dat we uit deze geschiedenis niets geleerd hebben."
Door een wonde open te houden zal ze nimmer genezen.

Ik vertelde Natascha over de Amerikaanse massamoordenaar die, in confrontatie met de moeder van een van zijn slachtoffers die hem als enige wel wilde vergeven, slechts dan menselijke emotie kon vertonen en diep berouw begon te voelen. Over de helende kracht van vergevingsgezindheid vinden we een prachtige en pakkende scene in de film 'Heaven and Earth' van Oliver Stone.
Mogelijk heb ik Natascha iets verhelderend bijgebracht, alleszins werkte dit in beide richtingen. De grenzen tussen leerling en leraar zijn flinterdun of onbestaand. The joy of teaching is learning.
Ik denk dat we het Chinees nieuwjaar waardig hebben gecelebreerd.