Ik hou intens van de vrouw, koester zelfs de vrouwelijke kant in mezelf. In Nepal vertelde een van hen: "Geef je geld aan een vrouw, dan geef je geld aan een gezin. Geef je geld aan een man, dan geef je geld aan die man."
Ik bewonder diep dat zachte, dat verzorgende. Overal in Azie zie ik vrouwen koken, wassen, kuisen, opdienen, afruimen, werken, hun kinderen dragen en hun echtgenoot verdragen...Europese vrouwen, voel je a.u.b. niet gekwest. Jullie doen dat ook nog steeds, al zie ik bij de jongeren onder jullie deze fijne kwaliteit alsmaar meer vervangen worden door mannelijke brutaliteit en opeising van persoonlijke rechten. Vanzelfsprekend hebben vrouwen hun rechten. Dezelfde universele rechten van elk menselijk wezen. Vrouwen zijn gelijkwaardig aan mannen maar beiden zijn niet gelijksoortig. Je wezenlijk goede geaardheid verspillen in de valse hoop op deze wijze gerespecteerd te worden, mondt steevast uit in een devaluatie. Blijf sterk, blijf vrouw! Niet het fijngevoelig vrouwelijke zijn dient te emanciperen, het rationeel-egocentrisch mannelijk zijn dient te 'evrouwciperen'.
Beter nog zouden we mekaar aanvullen tot het prachtige symbool van de yin-yang cirkel, compleet met zwarte 'foetusbel' en witte stip tegenover de witte met zwarte stip

Het is de seksuele gedrevenheid, -energie zo je wil-, die van de man een jager maakt. En jagen op groot wild doen we reeds sinds de oertijd. Dat deden we altijd in groepsverband. Samen waren we sterk. Mannen houden van kameraadschap en zijn blij als ze de trofee, de homp vlees op de tafel kunnen presenteren. Ze bouwen graag het huis rond hun gezin en beschermen wat graag hun vrouw en kinderen, dit alles vlotjes als hun eigendom beschouwend. Voor de rest: handen af van mijn bezit, al verliezen sommigen nooit de 'goesting' in dat jagen. Wezenlijk zijn we allemaal 'voyeurs', uitzonderingen niet te na gesproken.
We houden van samen brallen en drinken. Alcoholisme is een typisch mannelijke aandoening.

Vrouwen voelen zich graag het object van de mannelijke begeerte. Ze weten, al dan niet bewust, dat hun lichamelijke schoonheid hun sterkste aantrekkingskracht is en blijven zich daarom voortdurend ongerust maken over hoe ze eruitzien. Sommigen gaan daarin zover dat ze zich uithongeren. Anorexia is een uiterst pijnlijk voorbeeld van vrouwelijk waandenken.
Vrouwen zijn veel individueler ingesteld, twee vrouwen aan dezelfde kookpot geeft gegarandeerd problemen. Terwijl de mannen de gemeenschap trachten te organiseren, doen zij dat met hun gezin. Hun kinderen komen daarbij, overigens zeer terecht, op de eerste plaats. Het gekende verhaal van Socrates en Xantipe, maar ook van Sakhyamuni en zijn vrouw (wiens naam ik momenteel niet uit mijn geheugen kan opdiepen).
Vrouwen zijn wezenlijk 'exhibitionisten', ook uitzonderingen niet te na gesproken.

Het wiel van Samsara blijft altijd doordraaien, somtijds oprechte liefde, somtijds in haat uitmondende zelfliefde genererend. Hier tussenin bevindt zich een heel scala van emoties, vertwijfelingen, angsten, onzekerheden en andere bitter-zoete gewaarwordingen. Of ik hier nog in wil meedraaien, is de grootste vraag die ik mezelf momenteel moet stellen.

Mijn reisje van DaNang naar Hue verliep geenszins vlekkeloos. Loze beloftes, misbegrepen boodschappen, winstbejag en tekort aan respect maakten dat ik mijn busticket dubbel heb moeten betalen, een nachtje langer in DaNang heb moeten doorbrengen, en mij uiteindelijk de meest ongunstige plaats op de slaapbus werd aangeboden. In het midden, helemaal achteraan. De meest smalle, de korste en de laagste slaapplaats. Ik kon mijn benen niet strekken, niet rechtzitten en zelfs niet bewegen zonder de slapende mensen naast mij te storen. Geen fris airco-briesje op deze plek, drie volle uren onderweg. Waarschijnlijk daarom de enige plaats die nog vrij was. Nergens in dit land, buiten DaNang, heeft men mij zo slecht behandeld. Het verhaal is veel langer maar ik bespaar jullie de details.

Toen Chung me gisterenavond onverwacht terug in de bar zag binnenkomen, vroeg ze naar de reden hiervoor. Ik vertelde haar het hele trieste verhaal maar ze luisterde slecht en verstond ook te weinig Engels zodat ze mij uiteindelijk de schuld gaf van mijn onfortuinlijkheid. Ik was ditmaal bij de onderhandeling over het ticket, en de niet gehouden beloftes hierover, op mijn punt blijven staan en eiste een correcte behandeling. Daar ze zich, omwille van de heersende werkomstandigheden en een chronische oververmoeidheid, niet in de mogelijkheid bevond om goed naar mij te luisteren, besloot ik haar een zoveelste notabriefje te overhandigen.
"I can understand that you try to defend your people. But you are with 87000000 and I am alone in a strange country that's not my homeplace. I need to defend myself."
Ze keek begripvol en beschaamd in mijn richting. 's Nachts, omstreeks 1u, zond ze mij een wanhopig klinkend berichtje. Geboren in een arme plattelandsfamilie, kan en wil ze van mij niets materieels meer aannemen. Ze weet dat ik het nodig heb om enige tijd mezelf af te zonderen tussen de bomen, lotusbloemen in de vijver en rondfladderende reuzevlinders in de pagoda. De echte reden om me daar steeds opnieuw naartoe te begeven is de rust, niet het stenen boeddhabeeld.
Ik wacht nu geduldig op haar vraag om mij weer te zien. Zo niet, ook goed.

Terug op mijn vertrouwde plek in Hue, werd ik bijzonder hartelijk ontvangen.
De ervaren, keiharde maar steevast correct handelende, vrouwelijke manager keek mij langdurig en recht in de ogen met een blik die ik nog maar zelden van een vrouw heb gekregen. Moet ik opletten voor vrouwen of voor mezelf?
Morgen dompel ik me opnieuw onder in een zelfgestuurde meditatiecursus. Vanaf nu ben ik mijn eigen leraar.

De jonge Finse bioloog (reisgenoot naar Hue City) vertelde mij dat ecologie niet zijn domein van interesse is. Hij wil zich specialiseren in het lab omtrent het commercieel nut van fruitvliegen. Ik vertelde hem over de gevaren van de geopende doos van Pandora die wereldwijd de bijen aan het vernietigen is. Zijn interesse was gewekt. Hij wist niet dat het financieel belang van universiteiten, die steevast een sterk antibioticum aanprijzen ter onderdrukking van de natuurlijke vijanden der bijen, aan de basis kan liggen van de uitdroging van ons voedselketen.
Hij beschikt over een uiterst beperkt reisbudget en kan slecht slapen door het overal aanwezige lawaai in Vietnam. Ik bood hem mijn oordopjes van bijenwas aan. Als je die tussen je handen opwarmt en in je oren stopt, nemen die de vorm van jouw lichaamsomstandigheden aan. Op mijn informatie over de gratis verblijfsmogelijkheid in boeddhistische pagodas reageerde hij heel positief. Ik ben echter niet in de gelegenheid gekomen om hem over mijn 'wonderdruppels' propolis (een sterke, want 30% concentratie van een bijproduct van honing) te spreken. Mogelijk het belangrijkste medicijn voor innerlijke en uiterlijke verwondingen op wereldreis.
De Belgische, vrouwelijke, imker die deze druppels aan mij verkocht heeft, wist me te melden dat dit bijenprobleem volkomen natuurlijk kan opgelost worden. Namelijk met Eucalyptus, een boom die in zowat iedere extreme omstandigheid kan overleven.
'Begrijpe wie begrijpen kan.'

Ik vertelde de bioloog over mijn vraag, destijds meermaals gesteld aan mijn leerlingen: " Ik heb in mijn ene hand een laptop, een spiksplinter nieuw exemplaar en meest recente uitvoering, in het andere een minuscuul zaadje van een eikenboom, goed voor honderden jaren zuurstoflevering en luchtverversing. Wat kies je?" Telkenmale koos 95% onder hen voor het eerste.
Hij knikte meewarig met het hoofd.
Zelfs al heb je je computer zelf aangeschaft, met je eigen centen betaald, dan nog heb je dit apparaat uiteindelijk ter beschikking gekregen. Want je hebt dat geld kunnen verdienen dankzij de mogelijkheden die jou zijn aangeboden. Je hebt mogen studeren of op een andere wijze je talenten kunnen ontwikkelen. Anderen hebben hun technologische kennis aangewend om die computer te kunnen ontwikkelen. De computer zelf bestaat uit bestanddelen die door de aarde zijn aangeleverd. Steeds verder doorredenerend komen we uiteindelijk bij de ultieme realiteit der dingen terecht. Bij de quarks of nog kleinere, nog niet ontdekte elementen (kalapas in boeddhistische terminologie).
De relatieve realiteit is dat die computer je vele mogelijkheden tot goed gebruik of misbruik kan aanbieden maar uiteindelijk niet kan functioneren zonder elektrische voeding. Binnen luttele jaren is het toestel gedateerd en zal dan het milieu vervuilen als overbodige ballast. Ook de eikenboom zal ooit verdwijnen, dat staat vast, maar het behoeft geen verdere uitleg hoe de waardenverhouding zich relateert.
Wanneer we vanuit boeddhistisch standpunt spreken over de 'onwetendheid' dan spreken we over het niet beseffen van de voorgenoemde achtergrond der dingen. We doen al te gemakkelijk onze dagelijkse zaakjes, denkend dat dit heel normaal en vanzelfsprekend is omdat iedereen zo doet. 'Together we are one' maar kuddegeest laat al de andere schapen mee de gracht in tuimelen wanneer het eerste schaap erin valt.

Drie jaren geleden stond ik tijdens mijn bezoek aan Plum Village op een bepaald moment zeer dicht bij Thich Nhat Hanh (tiknjataan). Toen, terwijl hij mij stilzwijgend recht in de ogen keek, heeft hij mij de opdracht gegeven naar zijn moederklooster, Tu Hieu Pagoda in Hue City, te gaan voor verdere ontplooiing.
Thay is klein en tenger van gestalte maar een groot mens. Een groot leraar en een bijzonder Vietnamees. Hoe kan ik anders dan ook van zijn zo geliefde land te houden?